O gminie

Siedzibą Urzędu Gminy jest miasto Augustów. Pracą Urzędu Gminy przez okres 3 kadencji od 1990r do 2002 kierował Wójt – pan Eugeniusz Simson. Obecnie funkcję tę sprawuje Pan Zbigniew Buksiński.

 

Gospodarka

Ziemia augustowska jest terenem o znakomitych warunkach naturalnych, sprzyjających rozwojowi rolnictwa ekologicznego i turystyki. Atutem rolnictwa jest dobry stan środowiska naturalnego oraz pielęgnowana w wielu gospodarstwach tradycyjna kultura rolna.

Na terenie gminy znajduje się 1.114 gospodarstw rolnych. Głównymi gałęziami gospodarki, jakie rozwinęły się w gminie są rolnictwo i leśnictwo oraz towarzysząca im działalność gospodarcza. Uprzemysłowienie jest bardzo niskie i bazuje na surowcach lokalnych, a przede wszystkim na płodach rolnych i zasobach leśnych. Główne zakłady znajdują się w mieście Augustów. Gmina odgrywa rolę producenta bazy surowcowej dla przemysłu spożywczego i drzewnego. A najczęściej podejmowana jest działalność handlowa, budowlana, transportowa, produkcyjna i usługowa.

Niemal cała gmina jest zwodociągowana i stelefonizowana. Posiada sprawnie zorganizowaną sieć usługową. Mimo to usługi stanowią nadal pokaźną przestrzeń do zagospodarowania. Wciąż istnieje na tym rynku luka, którą można uzupełnić stosunkowo niedużymi nakładami kapitałowymi.

 

Dzieje

Już 12 tysięcy lat p.n.e. obszar gminy był zamieszkany przez myśliwych i hodowców reniferów (schyłek paleolitu).Ich ślady znaleziono w rejonie Wójtowskich Włók – przy ujściu Kamiennego Brodu do jeziora Necko. W epoce neolitu pojawiły się kultury rolnicze (IV-III tysiąclecie p.n.e.). Z III – V wieku n.e. czyli okresu rzymskiego epoki żelaza pochodzi cmentarzysko kurhanowe w Neckim Borku, pomiędzy Białobrzegami a Nettą . Wykorzystywał je lud pochodzenia bałtyckiego , który w średniowieczu nazwano Jaćwięgami. Żyło tu plemię Zlińców albo Połekszan. Jaćwież została wymazana z mapy Europy wskutek wypraw krzyżowych w końcu XIII wieku podejmowanych przez książąt polskich, ruskich i Zakon Krzyżacki. Teren stał się sporny pomiędzy Litwą, Państwem Zakonnym i Mazowszem. Porosła wówczas ogromna puszcza, traktowana jako bariera graniczna. Ponownie stałe osadnictwo pojawiło się dopiero z początkiem XVI wieku. Od 1422 roku teren dzisiejszej gminy znalazł się całkowicie w obrębie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jednak przewaga ludności była z osadników mazowieckich, chociaż w zasiedleniu uczestniczyli Rusini, potomkowie Jaćwingów, Litwini oraz Polacy z dalszych okolic kraju. Pierwsze wsie powstały przy granicy z Prusami ( Grabowo, Rutki ). Do połowy XVI wieku za panowania Zygmunta Augusta została osadzona cała zachodnia strona dzisiejszej gminy. Wsie miały różne statusy i niektóre weszły w skład dóbr prywatnych (Radziwiłłów, Wołłowiczów i Paców – Janówka – Mazurki ,Preytföussów – Grabowo ). Od 1569 roku ziemie na południe od Kamiennego Brodu i Jeziora Necko oraz na zachód od rzeki Netty weszły jako część Podlasia do Korony Polskiej, tworząc starostwo augustowskie ( powołane w 1572 roku z siedzibą w Netcie). Nazwę wywiodło od miasta , którego założycielem był Król Zygmunt II August. Cztery obecne wsie (Żarnowo, Turówka, Biernatki, Uścianki ) były przedmieściami Augustowa, a ich mieszkańcy mieli równe prawa z mieszczanami. Pozostałe w państwie litewskim tereny należały do powiatu grodzieńskiego, województwa trockiego. Większość wsi znajdujących się na lewym brzegu Netty powstały z zakładów przemysłowych ( rudnie, smolarnie, potażnie), osad drwali i strażników leśnych dopiero w XVIII wieku. Ciężką pracę mieszkańców przerywały klęski elementarne i wojny (w 1656 orda tatarska wspomagająca hetmana Gosiewskiego, 1710 – wielka zaraza przeniesiona przez wojska w wojnie północnej ). Z biegiem czasu następowała odbudowa osadnictwa. Najmłodszymi wsiami są Gabowe Grądy i Bór założone przez Rosjan – staroobrzędowców w 1867 roku. Po upadku Rzeczpospolitej teren gminy wszedł do zaboru pruskiego (1795-1806) – rozdzielały go wówczas powiaty wigierski,goniądzki i dąbrowski), potem do Księstwa Warszawskiego, po klęsce Napoleona – do Królestwa Polskiego (Kongresowego )- w tzw. obwodzie augustowskim. Puszcza Augustowska była ostoją partyzantów w czasie powstania listopadowego (oddziały Szarkowskiego, Zaliwskiego, Mirskiego i Bagińskiego ) i styczniowego (Andruszkiewicza, „Wawra” – Ramotowskiego, Szukiewicza i inne). Mieszkańcy wzięli też czynny udział w walce o niepodległość w ramach POW w 1918-1919 i jako ochotnicy w walce z Litwinami i bolszewikami. Tradycje podtrzymywali w czasie drugiej wojny światowej ,od pierwszych dni okupacji walcząc w strukturach konspiracyjnych . Okupanci radzieccy (1939-41) od pierwszych dni podjęli represje – rozstrzeliwali, więzili w łagrach, zsyłali na Syberię całe wsie ( Netta Folwark, Mazurki ). Ciężkie przeżycia wiążą się także z okupacją hitlerowską. Wielu zginęło w masowych egzekucjach i obozach koncentracyjnych. Silna była tu organizacja Armii Krajowej (VII obwód), której samoobrona przeciwstawiała się także „wyzwolicielom radzieckim” do końca lat 40-tych. Wiele ofiar pochłonęła obława lipcowa NKWD w lipcu 1945 roku. W niepodległej Rzeczypospolitej obszar gminy wchodził do powiatu augustowskiego (miasto Augustów,gminy Kolnica, Augustów, Bargłów ). Po 1945 roku były tu gromady Żarnowo, Janówka, Rutki Nowe, Netta II, Białobrzegi z których w 1973 roku utworzono gminę o kształcie obecnym. Na terenie gminy mieszkali w przeszłości następujący sławni ludzie, zasłużeni dla kraju :

Job Präyetfuess – znakomity architekt militarny dworu obu Zygmuntów (zm. 1571 r.) – Grabowo

Maciej Strubicz – główny kartograf Stefana Batorego ( zm.1604 r.) – Grabowo

Emil Świda – (1868 – 1939)- wybitny przemysłowiec, wiceprezydent m.st. Warszawy, dyrektor Warszawskich Zakładów Gazowniczych, prezes Konsystorza Ewangelicko-Reformowanego Jednoty Warszawskiej – Kolnica.

Ignacy Oziewicz (1887-1966) – dowódca 1 Pułku Strzelców Suwalskich w latach 1919-20, 29 Dywizji Piechoty we wrześniu 1939 r. pierwszy komendant Narodowych Sił Zbrojnych – właściciel resztków w Netcie Folwark.

 

Służby publiczne

Na terenie gminy znajdują się trzy poradnie medycyny rodzinnej ( Janówka , Osowy Grąd, Żarnowo).Opieką społeczną z ramienia gminnych władz lokalnych zajmuje się Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, ochroną przed żywiołami przyrody zajmuje się Ochotnicza Straż Pożarna mająca siedziby w Rutkach, Netcie, Topiłówce, Kolnicy, Jabłońskich, Prusce Wielkiej i Jeziorkach.

 

Religia

Życie religijne mieszkańców gminy skupia się wokół czterech parafii rzymskokatolickich z kościołami w Białobrzegach, Janówce, Kolnicy i Żarnowie. Ponadto kilka miejscowości z terenu gminy współtworzy parafię p.w. św. Jana Chrzciciela w Augustowie. Wieś Bór i Gabowe Grądy zamieszkuje mniejszość narodowa Rosjanie – wspólnota religijna o odmiennej kulturze, zwyczajach i obrzędach.

 

Warto zobaczyć: